Theoretische
inhoud/ Training activiteiten |
In
deze module willen we op een duidelijke manier de belangrijkste
onderwerpen met betrekking tot een milieuvriendelijke benadering in het
bedrijf presenteren.
Milieubescherming
is meer dan een modegril.
Milieubewustzijn
is meer dan het produceren op een ‘groene’ wijze Of het behalen
van een groene label. Het vraagt ook om een speciale manier van denken en
doen in het gehele bedrijfsproces (vanaf het moment van aanschaf van de
ruwe materialen tot het moment dat de producten verkocht zijn, gebruikt en
als afval terugkomt in de natuur).
De
belangrijkste vragen zijn: Waar denken we aan bij “Milieu”? Wat zijn
de belangrijkste milieu aspecten in onze bedrijfsvoering? Waar hebben we
aan te denken als we ons bedrijf milieubewust willen laten worden?
| Minimaliseren
van verspilling met consequenties voor het milieu |
Een
van de belangrijkste onderwerpen die aan bod komt in een bedrijfsplan is
het minimaliseren van verspilling met
consequenties voor het milieu.
De
beste methode om te produceren met een minimum aan verspilling is werken
met de 3 R’s:
 Reduce
(Vermindering)
van
de hoeveelheid gif in het afval;
Reuse
(Hergebruik) van
verpakking en materialen; repareren wat gebroken is of geef het aan iemand
die het kan repareren;
Recycle
zoveel als mogelijk, dat ook inhoud dat je producten koop met hergebruikte
materialen.
| Reduce
(Vermindering) |
|
|
Voorkomen
van verspilling, of “bron vermindering” betekent minder
gebruiken en weggooien.
Manieren van vermindering:
Aanschaf
van duurzame goederen;
Die
producten en verpakkingen kiezen die vrij zijn van gif;
Opnieuw
ontwikkelen van goederen om minder ruwe materialen in de productie
te gebruiken, duurzamer zijn of minder energie gebruiken.
Vermindering
van gebruik van bronnen voorkomt al het ontstaan van verspilling
op de eerste plaats, dus de beste methode om verspilling te
voorkomen en het beschermen van het milieu.
|
 |
| Recycle |
|
|
Recycling
zorgt er voor dat materiaal opnieuw gebruikt wordt dat anders
weggegooid wordt. Sterker nog, levert het milieu, financieel en
maatschappelijke voordelen op. Materialen als glas, metaal, plastic
en oud papier worden verzameld, gescheiden en gestuurd naar
bedrijven die ze kunnen omzetten in nieuwe materialen of producten.
Voordelen
van Recycling:
Behoud
van bronnen voor onze kinderen in de toekomst;
Voorkomt
van emissie van veel broeikasgassen en water vervuiling;
Energiebesparing;
Leveren
van waardevolle materialen aan de industrie;
Creëert
werkgelegenheid;
stimuleert
de ontwikkeling van groene technologieën;
Verminderd
het aantal stortplaatsen en vuilverbrandingovens.
Kopen van recyclet producten
Er
is meer rondom recycling dan het uitsplitsen van recyclebare van
de vuilnis. Om
recycling economisch zichtbaar te maken moeten we recyclede
producten en verpakkingen kopen. Als we recyclede producten kopen
creëren we een economische stimulans materialen voor hergebruik
te verzamelen, om te vormen en verkopen als nieuwe producten. Het
kopen van gerecyclede producten heeft zowel economische als milieu
voordelen. Aanschaf van producten of verpakkingen, gemaakt van
recyclebare materialen bespaart bronnen voor toekomstige
generaties.
|
|
Een
ander fundamentele topic met betrekking tot milieu in
een bedrijf is
natuurlijk Voorkomen
van Vervuiling.
Vervuiling kent verschillende vormen, zonder onderscheid: luchtvervuiling (klimaatsverandering,
gaten in de ozonlaag, verzuring, smog, gezondheid); watervervuiling
(verandering in habitat, verstoring van voedselketen; bodemvervuiling
(toename van vervuiling in het ecosysteem) en vermindering van de biodiversiteit.
| Luchtvervuiling |
|
|
Zoals
we allemaal weten voorziet de lucht ons van zuurstof, dat
noodzakelijk is om te leven. Menselijke activiteiten kunnen
materialen vrijmaken in de lucht, waarvan sommige problemen kunnen
veroorzaken voor mens, plant en dier.
Er
zijn diverse belangrijke vormen van luchtvervuiling en bekende
effecten van vervuiling die regelmatig onderwerp van gesprek zijn.
Dit zijn onder ander smog,
zure regen, het broeikas
effect, en “gaten”
in de ozonlaag. Ieder van deze problemen houden serieuze
implicaties in voor onze gezondheid en welzijn als ook voor het hele
milieu.
Een
vorm van luchtvervuiling is de uitstoot van fijne stofdeeltjes in de lucht door
benzineverbranding voor energie. Diesel rook is een goed voorbeeld
hiervan. Deze vorm van vervuiling wordt soms ook genoemd “steenkool”
vervuiling. Het uitputten van brandstof in auto’s,
huizen en industrie is een belangrijke bron van luchtvervuiling.
Sommige autoriteiten geloven dat zelf het verbranden van hout en
houtskool in kachels en barbecues een belangrijk aandeel hebben in
de luchtvervuiling.
Een
andere vorm van vervuiling is de uitstoot van schadelijke gassen, zoals Zwaveldioxide,
koolmonoxide, stikstof en chemische dampen. Deze kunnen deelnemen in
toekomstige chemische reacties als ze al in de atmosfeer zijn, het
vormen van smog
en zure
regen.
Vervuiling
kunnen we ook thuis, op kantoor en school aantreffen. Sommige van
die vervuilingen kunnen ontstaan door huiselijke activiteiten
zoals roken en koken. Als het over luchtvervuiling gaat is het
belangrijk de vervuiling te zien van zowel binnenshuis als
buitenshuis.
|
 |
| Watervervuiling |
|
|
Schoon
water is voor het leven
onontbeerlijk. Ongelukkigerwijs zijn de meeste Europese rivieren
sinds de industriële revolutie gebruikt als een eenvoudige manier
van transport van vuilnis naar de zee, hierdoor de natuurlijke
levens veranderen en de biodiversiteit kapot maken in duizenden
kilometers waterwegen, schade toebrengen aan de gezondheid van
mensen, en vervuilen kustwateren door dit proces.
De
laatste decennia is er een belangrijke verbetering opgetreden in de
behandeling va rioolwater en industriële vervuiling die in de
Europese rivieren uitkwamen, met als resultaat dat de vervuiling
afnam en een aanmerkelijke verbetering in de kwaliteit
van het water. De landbouwsector aan de andere kant,
heeft niet zoveel vooruitgang gemaakt. Het niveau van nitraat in de
Europese rivieren is nog steeds even hoog als tien jaar geleden.
Niet
alleen de kwaliteit van het water maar ook de kwantiteit voor
consumptie wordt meer en meer van belang, er zijn problemen met gebrek
aan water rond de grote steden en in het zuiden van
Europa.
Eutrophication is
het extreme verrijken van water met nutriënten
en de daar aan verbonden negatieve
effecten. Het is nog steeds een van het ergste milieu problemen in
heel Europa. Europese wateren zijn hiermee beïnvloed over alle
binnenlandse wateren zoals grondwater, rivieren en meren,
kustwateren en de ecosystemen in de zee. Eutrophication wordt
veroorzaakt door genetische invoer van de nutriënten Nitrogeen
(N) en Fosfor (P) in het water milieu vanuit een grote groep
maatschappelijke sectoren.
|
 |
| Bodemvervuiling |
|
|
De
bodem is voor mensen net zo belangrijk als lucht en water,
bodemvervuiling heeft niet zoveel aandacht gehad als de andere twee
elementen. Echter de bodem is de basis voor 90% van alle voeding,
diervoeders en brandstoffen. Het ondersteunt woonplaatsen en levert
ruwe materialen en grondwater. Belangrijkste problemen in Europa
zijn: erosie,
het verlies van de toplaag van de bodem en door bouwactiviteiten, vervuiling,
en verzuring.
Een
gebrek aan aandacht voor bodemvervuiling is niet alleen een gebrek
aan Europese richtlijnen of bodem
beschermingsdoelen,
maar ook door schaarste in gegevens. Terwijl, bijvoorbeeld,
300.000 plaatsen in de EU geïdentificeerd zijn als mogelijk
vervuild, is de beste schatting dat er 1,5 miljoen vervuilde
gebieden zijn.
|
 |
| Afname
van de biodiversiteit |
|
|
De
Europese natuurlijke omgeving is een gevarieerde – het heeft een
grote groep aan genen, soorten, ecosystemen en leefgebieden. Deze
biodiversiteit is de verzekering voor het “milieubeleid”, omdat
het de mogelijkheid van de natuur aangeeft in het aangaan van
veranderingen veroorzaakt door wat dan ook, van vulkanische
activiteiten tot menselijke ingrepen en verstoringen in het
landschap.
De
achteruitgang van biodiversiteit
is ook een alarmbel die laat zien dat de
maatschappelijke invloed op het milieu te zwaar is.
Ofschoon bepaalde vervuilingniveaus naar beneden gaan en de
milieubescherming meer geïntegreerd wordt in de planologie,
landbouw en ander beleid, de biodiversiteit in de EU wordt door
verschillende oorzaken nog steeds bedreigd.
|
 |
| Besparingen
in de Consumptie van Natuurlijke rijkdommen |
De
natuurlijke
bronnen van de aarde zijn van vitaal belang voor de mensheid om
te overleven en verder te ontwikkelen. Echter, deze
bronnen zijn beperkt omdat de mogelijkheden van de aarde ze te
vernieuwen niet toerijkend zijn. Helder water, bossen en houtproducten
zijn te vernieuwen, er van uit gaand dat exploitatie hiervan niet hoeft te
leiden tot vermindering. Fossiele brandstoffen en metalen zijn niet te
vernieuwen. Ofschoon veel effecten van overexploitatie plaatselijk
voelbaar zijn, de afhankelijkheid van naties is groeiende en
internationale handel in natuurlijke bronnen zorgen ervoor dat hun vraag
en duurzaamheid management wereld thema’s zijn.
Om
de
natuurlijke
bronnen te redden
door
het vinden van alternatieve middelen en zo de schaarse bronnen te
bewaren, zowel door individuen als door bedrijven. Als bedrijven
onderscheid maken tussen de soorten vernieuwbare en niet vernieuwbare
grondstoffen die nodig zijn voor de productie en wegen vindt om het
gebruik van deze grondstoffenkan van belang zijn voor de bronnen, bij
een lange termijn benadering van het bedrijf.
| Instrumenten
en benaderingswijzen om het management in milieu aspecten te
begeleiden |
Er
zijn veel instrumenten
en benaderingswijzen om het management in milieu aspecten te begeleiden
aanwezig op de markt.
Hierbij
willen we er enkele noemen als “de
levenscyclusbenadering van een product”, het Eco-Management en Audit
Schema (EMAS), ISO 14000 normering en het Europese Eco label, als
verschillende mogelijkheden om op een geïntegreerde wijze te werken
volgens vastgestelde normen, de milieu aspecten in het kader van een
bedrijfsbeleid.
| Levenscyclusbenadering
van een product |
|
|
De
levenscyclusbenadering van een product het
doel van een levenscyclusbenadering
van een product beleid of Integraal Product Policy (IPP) is gericht
op milieu aspecten in een geïntegreerde manier en in alle fasen van
het product om de
negatieve milieueffecten van het product te minimaliseren.
Een geïntegreerde benadering naar milieu problemen gedurende de
levensloop van het product betekend gericht
op alle fasen van het bestaan van het product, zoals
ontwerp, ruwe materialen, productie, transport/distributie,
gebruiksfase en vernietigingsfase.
Bijvoorbeeld: bedrijven moeten “vooruit
denken” naar het gebruik en weggooi fase bij het ontwerpen van het
product, om vervuiling te minimaliseren. Echter het is
duidelijke dat milieubelangen niet op een geïsoleerde wijze bezien
kunnen worden, het moet geïntegreerd bekeken worden met andere
aspecten van het product zoals uiterlijk, kwaliteit en veiligheid.
Aanvullend,
een integrale benadering moet ook plaats vinden bij het maken van
beleid. Het moet schatten waar in de levenscyclus de belangrijkste
milieuproblemen kunnen ontstaan en waar grondstoffen
vandaan moeten komen zodat zij op de meest effectieve manier gebuikt
worden. Instrumenten als levenscyclus onderzoek, analyse
van verloop van materialen en milieu indicatoren kunnen hierin
bruikbaar zijn. Verder, beleidsmetingen kunnen een speciaal
ontwikkeling van het product beïnvloeden in andere momenten kan er
rekening mee gehouden worden.
|
|
| EMAS
- Eco-management
en Auditing Schema |
|
|
Het
Eco-Management
en Audit Schema (EMAS) is de EU milieu
management norm in april 1995 geïntroduceerd door de
Europese Unie. Het is een vrijwillig instrument dat organisaties hun
milieubeleid willen verbeteren permanent erkent. EMAS registreert
organisaties die zich wettelijk verbinden aan en voeren van een
milieu managementsysteem en hun milieubeleid rapporteren door
publicaties via een onafhankelijk getoetst milieuverslag. Ze zijn
herkenbaar aan het EMAS logo dat hun betrouwbaarheid van informatie
garandeert.
|
 |
|
Meer
informatie:
http://europa.eu.int/comm/environment/emas/index_en.htm
|
|
| ISO
14001 |
|
|
ISO
14001
is een internationaal milieu management
norm ontwikkeld door de Internationale Organisatie van
Standaardisering. De ISO 14000 familie is in de eerste plaats voor
“milieumanagement”. Dit betekent dat de organisaties zorgen voor
een minimale schade aan het milieu door hun activiteiten, en dat zij
een permanente verbetering willen bereiken met hun milieu uitvoering.
|
|
|
Meer
informatie:
http://www.iso.org/iso/en/ISOOnline.frontpage
|
|
|
|
| Europese
Eco-label
|
|
|
Het
EU Eco-label “Bloem” is in 1992 ingesteld en is een certificatie
schema met als doel een groene en meer milieuvriendelijke producten
en diensten te onderscheiden.
De
laatste tien jaar is de “bloem” een Europees symbool geworden
voor producten, levert een eenvoudige en accurate informatie aan de
gebruikers.
Alle
producten met een “Bloem” zijn onafhankelijk gecontroleerd op
ecologische en uitvoeringscriteria.
Op
dit moment zijn 23 verschillende productgroepen en meer dan 250
licenties zijn uitgegeven voor enkele honderden producten.
Het
EU Eco-label wordt bijgehouden door het bestuur van de Europese
Eco-labeling
en wordt
ondersteund door de Europese Commissie, alle lidstaten van de EU
en de Europese Economisch gebied. (EEA) het bestuur van de
ECO-labeling wordt vertegenwoordigd door industrie,
milieubescherming organisaties en consumentenorganisaties.
|
|
| Meer
informatie:
http://www.eco-label.com/default.htm
|
|
|
